Drwy gydol mis Hydref, mae Cyngor Sir Fynwy yn dathlu’r cyfraniadau y mae pobl ddu wedi’u gwneud wrth lunio hanes y sir a’r wlad.
Mae MonLife Heritage Learning wedi gweithio gyda staff a disgyblion o Ysgol Gynradd Overmonnow i ddatblygu a chynhyrchu cyfres o adnoddau ysgol sy’n cyflwyno ac yn archwilio themâu fel caethwasiaeth trawsatlantig, ymerodraeth a gwladychiaeth drwy lens Cynefin a’r Cwricwlwm newydd i Gymru. Mae’r adnoddau, a ariennir gan Ffederasiwn Amgueddfeydd ac Orielau Celf Cymru, bellach ar gael i bob ysgol gynradd yn Sir Fynwy eu defnyddio yn yr ystafell ddosbarth.
Galluogodd grant a ddyfarnwyd i Amgueddfeydd Treftadaeth Mynwy gan Gronfa Diwylliant, Treftadaeth a Chwaraeon Gwrth-hiliol Cymru Llywodraeth Cymru i gasgliadau ac arddangosfeydd Sir Fynwy i ddad-drefedigaethu. Roedd y gwaith yn cynnwys ychwanegu ffotograffau a chyd-destun ychwanegol i wrthrychau gwrthrychol er mwyn deall yn well a dangos eu cysylltiadau â’r ymerodraeth, gwladychiaeth, neu’r fasnach gaethweision trawsatlantig. Fel rhan o’r gwaith, mae swyddogion wedi cynnal archwiliad iaith o eiriau niweidiol a gwahaniaethol yn ein catalogau a’n casgliad gwefan sy’n cynnwys cyfeiriad yn rhybuddio defnyddwyr rhag blaen o gofnodion a allai gael eu hystyried yn niweidiol, yn wahaniaethol neu’n peri gofid, gydag ymyriadau oriel bach wedi’u gosod i archwilio rhai gwrthrychau yn cael eu harddangos ymhellach.
Gallwch ddod o hyd i’r casgliad ar wefan Amgueddfeydd Treftadaeth MonLife yma: https://www.monlifecollections.co.uk/projects/decolonisation-british-empire-monlife/
Ar 27ain Hydref, bydd Theatr Borough yn cynnal perfformiad byw o ‘Wanted’ am 7pm. Mae’r ddrama’n rhannu straeon 4 merch hanesyddol ryfeddol ac un fenyw ifanc sy’n byw yn y gymdeithas bresennol yn y DU. Mae’n cynnwys drama, hiwmor, y gair llafar ac ‘anime’.
Mae’n ffordd ddelfrydol o nodi Mis Hanes Pobl Ddu, Windrush 75, annog trafodaeth a mynd i’r afael ag ystod eang o bynciau a meysydd pwnc, gan gynnwys hanes, drama, menywod mewn gwyddoniaeth, barddoniaeth Saesneg, y gair llafar, gwleidyddiaeth a dinasyddiaeth.
Mae’r manylion yma: https://boroughtheatreabergavenny.co.uk/shows/wanted/
Dywedodd Aelod Cabinet Cyngor Sir Fynwy dros Gydraddoldeb ac Ymgysylltu y Cyng. Angela Sandles: “Mae mis Hydref yn ddathliad pwysig o’r cyfraniad y mae pobl ddu wedi’i wneud i’n hanes cyfoethog. Mae Mis Hanes Pobl Ddu yn hanfodol i ddod â phobl o bob diwylliant at ei gilydd i ddysgu mwy am ein gorffennol. Gallwn ni i gyd wneud mwy i ehangu ein gwybodaeth ar hyn, a byddwn yn annog pawb i ymweld â’n hamgueddfeydd yn y Fenni a Chas-gwent i weld yr arddangosfeydd sy’n cael eu harddangos. Cofiwch alw draw i’r Theatr Borough os cewch gyfle i weld Wanted – bydd yn sioe wych!”
