Gall preswylwyr bellach brynu trwyddedau ar gyfer y gwasanaeth casglu gwastraff gardd dymhorol. Rhaid i chi ganiatáu 14 diwrnod i’ch trwydded/trwyddedau gyrraedd cyn y gellir casglu eich gwastraff. Os ydych hefyd yn gofyn am fag gallwch ofyn am un dros e-bost – gweler y manylion isod.
Rhowch eich bagiau allan ar gyfer eu casglu cyn 6am ar eich diwrnod casglu ac arddangoswch eich trwydded/trwyddedau.
Prynu hawlen
Mae pob hawlen rydych chi’n ei phrynu’n rhoi hawl i chi i gasgliad gwastraff gardd wythnosol am y cyfnod 2il o Mawrth 2020 hyd 4ydd o Ragfyr 2020 o un bag gwastraff gardd brown.
Pris pob hawlen yw £18.00 a gallech brynu faint bynnag o hawlenni sydd eu hangen arnoch.
Bydd angen i chi ddefnyddio’r un cyfrif defnyddiwr ‘Fy Sir Fynwy’ â’r llynedd er mwyn adnewyddu trwydded Gwastraff Gardd eleni. Os ydych wedi anghofio eich cyfrinair neu’n cael problem, ewch i’r dudalen ddilynol i gael mwy o wybodaeth: https://www.monmouthshire.gov.uk/cy/fy-sir-fynwy/
Dewiswch “Prynais hawlen y flwyddyn ddiwethaf” i adnewyddu’ch hawlen yn yr un cyfeiriad.
Dewiswch “Ni phrynais hawlen y flwyddyn ddiwethaf” os ydych yn gwsmer newydd neu os ydych wedi newid eich cyfeiriad.
Pan gyrhaeddwch y dudalen ‘taliad llwyddiannus’ gwnewch yn siŵr eich bod yn clicio’r botwm “gorffen” i gwblhau’r broses.
Mae angen bag gwastraff gardd arnaf:
Os ydych wedi prynu trwydded a bod angen bag gwastraff gardd arnoch, neu fod arnoch angen bag arall arnoch ar gyfer trwydded gyfredol, anfonwch eich cais at contact@monmouthshire.gov.uk neu ffoniwch 01633 644644. Nodwch eich enw a’ch cyfeiriad a sawl bag sydd eu hangen arnoch. Nodwch fydd rhaid i chi adael hyd at 14 diwrnod i’ch bag gyrraedd.
Gwasanaeth gwastraff gardd dymhorol:
Mae’r gwasanaeth gwastraff gardd yn gasgliad tymhorol a bydd yn gweithredu rhwng mis Mawrth a mis Tachwedd. Felly, ni fydd unrhyw gasgliadau gwastraff gardd yn y gaeaf o ddechrau mis Rhagfyr hyd at ddiwedd mis Chwefror. Mae holl wastraff gardd bellach yn cael ei gasglu ar wahân i’r casgliad gwastraff bwyd.
Sut y gallwch gofrestru a thalu am y gwasanaeth:
- Ar-lein (Defnyddiwch y botwm ar frig y dudalen hon)
- Dros y ffôn: 01633 644705 (ar agor dydd Llun – dydd Iau 9am-5pm a dydd Gwener 9am-4:30pm)
Beth sy’n digwydd ar ôl i chi gofrestru?
Bydd rhaid i chi adael hyd at 14 diwrnod i’ch trwydded gyrraedd drwy’r Post Brenhinol. Unwaith y bydd eich trwydded(au) yn cael eu harddangos yn eich bag(iau), gall eich gwastraff gardd gael ei gasglu.
Cwsmeriaid newydd
Bydd rhaid i chi adael hyd at 14 diwrnod i’ch trwydded gyrraedd drwy’r Post Brenhinol.
E-bostiwch eich cais am fag gwastraff gardd i contact@monmouthshire.gov.uk neu ffoniwch 01633 644644. Nodwch eich enw a’ch cyfeiriad a sawl bag sydd eu hangen arnoch. Nodwch fydd rhaid i chi adael hyd at 14 diwrnod i’ch bag gyrraedd.
Rhowch eich trwydded y tu mewn i boced glir y bag. Er mwyn osgoi colli’r drwydded, gwnewch yn siŵr bod y boced wedi’i selio’n ddiogel.
Cwsmeriaid presennol
Bydd rhaid i chi adael hyd at 14 diwrnod i’ch trwydded gyrraedd drwy’r Post Brenhinol.
Rhowch eich trwydded y tu mewn i boced glir eich bag presennol. Er mwyn osgoi colli’r drwydded, gwnewch yn siŵr bod y boced wedi’i selio’n ddiogel.
Bagiau amnewid
Os ydych yn newydd i’r gwasanaeth neu os oes angen i chi gael bag newydd oherwydd colled neu ddifrod:
E-bostiwch eich cais am fag gwastraff gardd i contact@monmouthshire.gov.uk neu ffoniwch 01633 644644. Nodwch eich enw a’ch cyfeiriad a sawl bag sydd eu hangen arnoch. Nodwch fydd rhaid i chi adael hyd at 14 diwrnod i’ch bag gyrraedd.
Bydd y Cyngor yn amnewid hyd at ddwy fag y flwyddyn (oherwydd colled neu ddifrod).
Mae gwybodaeth bellach yn y cwestiynau cyffredin islaw.
Cwestiynau cyffredin am Wastraff Gardd
Pryd fydd y gwasanaeth gwastraff gardd yn ail-gychwyn?
Bydd casgliadau gwastraff gardd yn ail-gychwyn ddydd Llun 18fed Mai.
A wnewch chi gymryd unrhyw wastraff gardd ychwanegol?
Na fyddwn, bydd ein timau gwastraff yn llawn eu capasiti felly na allant gymryd unrhyw wastraff gardd ychwanegol. Rydym yn gweithio’n galed i ddod o hyd i ddatrysiad o ran clirio unrhyw ôl-groniad gwastraff a allai fod gan ein cwsmeriaid.
Beth gallaf wneud gydag unrhyw wastraff gardd ychwanegol?
Efallai y byddwch yn gallu gwaredu ar unrhyw wastraff gardd sydd wedi cronni, o fewn eich bagiau a ganiateir, mewn casgliadau dros ychydig wythnosau. (Er hynny, sicrhewch nad ydyn nhw’n rhy drwm i’n criwiau).
Mae compostio gartref yn opsiwn amgen a mwy cynaliadwy. Mae’r Cyngor wedi cyhoeddi canllawiau ar sut i gompostio cartref – gweler yr adran compostio gartref ar waelod y dudalen hon.
A allaf roi gwastraff gardd allan os nad wyf yn gwsmer i’r gwasanaeth casglu gwastraff gardd?
Na allwch, gallwn ond casglu gwastraff gardd oddi wrth gwsmeriaid presennol ac o fagiau sydd â thrwydded ddilys.
A allaf brynu trwydded gwastraff gardd?
Gallwch, o’r 10fed Mehefin rydym ar agor i breswylwyr brynu trwyddedau gwastraff gardd.
Mae fy mag gwastraff gardd wedi torri, a allaf gael un amnewid?
Os yw eich bag presennol wedi’i ddifrodi y tu hwnt i’r defnydd neu os yw ar goll gallwch ofyn i fag newydd gael ei ddanfon atoch. E-bostiwch contact@monmouthshire.gov.uk neu ffoniwch 01633 644644. Peidiwch â gofyn am fag oni bai ei fod yn hanfodol gan fod ond adnoddau cyfyngedig gennym o ran dosbarthu bagiau. Nodwch fydd rhaid i chi adael hyd at 14 diwrnod i’ch bag gyrraedd.
Mae fy nhrwydded gwastraff gardd wedi mynd ar goll, a allaf gael un amnewid?
Os yw eich trwydded gwastraff gardd ar goll, gallwch ofyn am gael un amnewid. E-bostiwch contact@monmouthshire.gov.uk neu ffoniwch 01633 644644. Nodwch fydd rhaid i chi adael hyd at 14 diwrnod i’ch trwydded gyrraedd drwy’r post.
Pryd mae fy nghasgliad gwastraff gardd?
Bydd casgliadau gwastraff gardd yn ailgychwyn ddydd Llun 18fed Mai. Bydd eich diwrnod casglu yn digwydd yn wythnosol ar yr un diwrnod â chyn y cyfnod cloi.
Os nad ydych yn siŵr o’ch diwrnod casglu gallwch holi yma – http://maps.monmouthshire.gov.uk
Dylech roi eich gwastraff allan i’w gasglu cyn 6am ar y diwrnod casglu.
A fyddaf yn cael iawndal am y gwasanaeth a gollwyd?
Byddwn yn ymestyn y gwasanaeth drwy’r gaeaf ac yn pennu cost gwasanaeth y blynyddoedd nesaf i gwsmeriaid presennol er mwyn adlewyrchu unrhyw wasanaeth a gollwyd eleni.
A fydd toriad arall yn y gwasanaeth gwastraff gardd?
Blaenoriaethwyd gwasanaethau allweddol yn ystod y cyfnod cloi ac rydym o hyd mewn sefyllfa argyfyngus genedlaethol lle mae dilyn rheolau ymbellhau cymdeithasol yn hollbwysig. Byddwn yn gwneud ein gorau glas i gadw’r gwasanaeth gwastraff gardd yn rhedeg fel arfer ond ni ellir gwarantu hyn.
Sut y gallaf reoli fy ngwastraff gardd gartref?
Bydd codi’r uchder torri ar lafnau peiriannau torri gwair, a thorri gwair yn amlach heb gasglu’r toriadau gwair yn helpu i ffrwythloni’r ddaear a lleihau faint o wastraff y mae angen ei waredu.
Mae compostio gartref yn ddewis amgen hawdd ar gyfer ymdrin â thoriadau glaswellt, dail a thocion perthi.
Nid oes angen bin compost, i gyd sydd rhaid cael yw man bach wedi’i neilltuo ar gyfer tomen gompost syml. Os yw mewn man heulog, bydd toriadau’r borfa’n pydru’n gyflym, felly gall hyn fod yn ateb ymarferol tra bo casgliadau gardd wedi’u gohirio.
Gall tomen gompost gardd fod yn dda i bryfed a bywyd gwyllt ar adeg pan fo angen cartref ar natur hefyd. Mae porfa, gwrychoedd a chanopi coed gwyllt hefyd yn chwarae rhan enfawr yn y frwydr yn erbyn newid yn yr hinsawdd.
A ddylwn i losgi fy ngwastraff gardd?
Peidiwch â llosgi gwastraff gardd nac unrhyw wastraff arall os gwelwch yn dda. Mae swyddogion iechyd yr amgylchedd yn gweld cynnydd mawr yn y nifer o gwynion am hyn ac maent wedi apelio at drigolion y sir i fod yn gymdogion da yn ystod y cyfnod anodd hwn. Mae angen i bobl â phroblemau anadlu presennol a’r rhai sy’n gwella o Covid-19 gael eu diogelu rhag ansawdd aer gwael, gan gynnwys mwg o goelcerthi.
A oes bagiau ychwanegol ar gael ar gyfer storio?
Yn anffodus, ni allwn ddarparu bagiau ychwanegol ar gyfer storio ar hyn o bryd.
Rheolau casglu
Mae’n rhaid i’r gwastraff gardd fod tu mewn i’r bag (heb fod yn gorlifo).
Rhaid i’r bag gwastraff gardd beidio bod yn rhy drwm. Bydd yn rhaid i’r gweithiwr godi’r bag i uchder ysgwydd. Nid osodwyd terfyn pwysau. Os na all y gweithiwr godi’r bag yn ddiogel, mae’r cyngor yn cadw’r hawl i beidio gwagu’r bag.
Mae’n rhaid dangos trwydded gwastraff gardd ddilys ym mhoced y bag er mwyn i’ch bag gwastraff gardd gael ei wagu.
Os yw’r bag wedi’i halogi gyda’r math anghywir o wastraff (e.e. gwastraff bwyd), mae’r cyngor yn cadw’r hawl i beidio gwagu’r bag.
Derbynnir yr eitemau dilynol yn y bag gwastraff gardd:
|
Ie os gwelwch yn dda: |
Na, dim diolch: |
|
Toriadau gwair |
Pridd, cerrig, gro a rwbel |
|
Dail a rhisgl |
Canghennau mawr neu foncyff dros 2” mewn diamedr |
|
Planhigion, chwyn a blodau wedi’u torri |
Canclwm Japan a Llysiau’r Gingroen |
|
Brigau a changhennau bach hyd at 2” mewn diamedr |
Gwastraff bwyd |
|
Gwasarn anifeiliaid llysieuol |
Gwastraff/liter cathod, cŵn neu adar |
Sut i ddechrau Compostio
Sut i gompostio gwastraff gardd:
- crëwch bentwr bach o laswellt, dail a thoriadau gwrych
- Yn ddelfrydol mewn llecyn heulog (felly mae’n pydru’n gyflymach)
- trowch bob hyn a hyn gyda fforc gardd
- peidiwch â chynnwys gwastraff bwyd
- Gadewch i’r pryfed wneud y gweddill
- Dylai’r compost fod yn barod ymhen 12 mis
Ac i helpu natur yn ystod yr argyfwng hinsawdd hwn
- Gadewch ychydig o ddarnau gwyllt yn eich gardd
- Peidiwch â phrynu chwynladdwyr a phlaladdwyr
- Caiff pryfed peillio eu denu i’ch gardd
- Bydd adar yn dilyn wrth chwilio am bryfed blasus
- Mae gwrychoedd, llwyni a choed yn darparu bwyd a chysgod i anifeiliaid gwyllt
- Bydd gorchudd canopi coed yn helpu i leihau llygredd aer ac effeithiau newid yn yr hinsawdd
Cofiwch nad yw natur yn daclus … ac mae angen natur arnom nawr gymaint ag y mae natur ein hangen ni!
Cyngor yr RHS ar wneud compost: https://www.rhs.org.uk/advice/profile?pid=444
Cyngor compostio Henry Doubleday Garden Organic: https://www.gardenorganic.org.uk/compost
Mae gan Henry Doubleday Garden Organic set o daflenni adnoddau gyda gwybodaeth ar gyfer dewis y dull compostio cywir ar gyfer eich sefyllfa: https://www.gardenorganic.org.uk/sustainable-communities-resources