Ardrethi annomestig yw’r ffordd y mae busnesau a meddianwyr eraill eiddo annomestig yn cyfrannu’n anuniongyrchol tuag at gostau gwasanaethau awdurdodau lleol.
Mae ardrethi busnes (ardrethi annomestig cenedlaethol) yn daladwy ar gyfer y rhan fwyaf o eiddo annomestig; cânt eu casglu gan y cyngor, eu talu i gronfa ganolog a’u hailddosbarthu i awdurdodau lleol i dalu am wasanaethau.
Mae cyfraddau sy’n daladwy yn cael eu cyfrifo drwy gymhwyso ‘puntdal’ neu ‘lluosydd’ i’r gwerth ardrethol. Caiff y lluosydd ei gosod yn flynyddol gan Lywodraeth Cymru, a heblaw am mewn blwyddyn ailbrisio ni all godi fwy na’r cynnydd yn y Mynegai Prisiau Defnyddwyr (MPD). Ar gyfer 2022/23 ac ar gyfer y ddwy flynedd ariannol flaenorol (2019/20 a 2020/21) y lluosydd a ddefnyddir yw 0.535. Mae Llywodraeth Cymru bellach wedi cadarnhau bod y Lluosydd Ardrethu Annomestig ar gyfer 2023/24 yn cael ei rewi a bydd yn aros fel 0.535
Mae’r Asiantaeth Swyddfa Brisio (ASB) yn gwerthfawrogi pob eiddo busnes ar gyfer ardrethi busnes. Mae’r prisiad yn seiliedig ar y wybodaeth mae’r ASB yn ei chadw am eich eiddo ac mae’r Gwerth Ardrethol hwn yn cael ei ddefnyddio gan y cyngor i gyfrifo’r ardrethi busnes ar gyfer yr eiddo. Gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth yma: gov.uk/introduction-to-business-rates
Ailbrisio Ardrethi Annomestig 2023-2024
Bydd y rhestr sgôr annomestig nesaf yn dod i rym ar 1af Ebrill 2023, yn dilyn ymarfer Ailbrisio gan yr Asiantaeth Swyddfa Brisio (ASB). Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth.
Rhyddhad ardrethi busnes
Mae rhyddhad amrywiol ar gael a allai leihau eich bil ardrethi busnes.
Mae Rhyddhad Ardrethi Busnesau Bach (RhABB) yn darparu rhyddhad 100% ar gyfer eiddo sydd â gwerth ardrethol o hyd at £6,000. Ar gyfer eiddo sydd â gwerth rhwng £6,001 a £12,000, mae’r rhyddhad yn lleihau’n raddol. Nid oes hawl i’r rhyddhad hwn os yw’r safle’n wag.
Rhyddhad Caledi. Gall cynghorau roi rhyddhad i fusnesau sy’n profi caledi os yw er budd y gymuned leol i wneud hynny, ac os byddai’r trethdalwr yn parhau mewn sefyllfa o galedi pe na bai rhyddhad yn cael ei ddyfarnu. Dylid gwneud ceisiadau’n ysgrifenedig a dylent gynnwys tystiolaeth i gefnogi’r cais.
Mae ein Nodyn ardrethi busnes esboniadol yn esbonio rhai o’r termau a ddefnyddir ar gais ardrethi annomestig.
Rhyddhad Ardrethi Manwerthu, Hamdden a Lletygarwch yng Nghymru – 2022/23
Mae’r rhyddhad hwn wedi’i anelu at fusnesau a threthdalwyr eraill yng Nghymru yn y sectorau manwerthu, hamdden a lletygarwch, er enghraifft siopau, tafarndai a bwytai, campfeydd, lleoliadau perfformio a gwestai.
Bydd Llywodraeth Cymru yn rhoi arian grant i bob un o’r 22 awdurdod lleol yng Nghymru i ddarparu’r cynllun Rhyddhad Ardrethi Manwerthu, Hamdden a Lletygarwch i fusnesau cymwys ar gyfer 2022-23.
Nod y cynllun yw darparu cymorth, ar gyfer eiddo cymwys a feddiannir, drwy gynnig gostyngiad o 50% ar filiau ardrethi annomestig ar gyfer eiddo o’r fath. Bydd y cynllun yn berthnasol i bob busnes cymwys; fodd bynnag, bydd y rhyddhad yn amodol ar uchafswm o ran y swm y gall pob busnes ei hawlio ar draws Cymru. Cyfanswm y rhyddhad sydd ar gael yw £110,000 ar draws pob eiddo sydd wedi ei feddiannu gan yr un busnes.
Mae rhagor o fanylion am y cynllun ar gael yma: https://businesswales.gov.wales/cy
Mae’n ofynnol i bob busnes wneud datganiad nad yw faint o ryddhad y maen nhw’n ei geisio ledled Cymru yn fwy na’r uchafswm hwn, wrth wneud cais i awdurdodau lleol unigol.
Gwnewch gais am y Rhyddhad Ardrethi Manwerthu, Hamdden a Lletygarwch yng Nghymru 2022/23 yma.
Mae Llywodraeth Cymru wedi cadarnhau Cynllun Rhyddhad Ardrethi Manwerthu, Hamdden a Lletygarwch pellach ar gyfer 2023/24. Bydd trethdalwyr cymwys yn derbyn rhyddhad ardrethi annomestig o 75%, wedi’i gapio ar £110,000 fesul busnes ledled Cymru. Bydd manylion llawn cynllun 2023/24 a sut i wneud cais yn cael eu hychwanegu yma.