Dathlodd Cyngor Sir Fynwy garreg filltir hanesyddol ar ddydd Iau, 10fed Gorffennaf, gydag agoriad swyddogol Ysgol 3-19 newydd y Brenin Harri VIII yn y Fenni.
Yn bresennol yn y digwyddiad roedd Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg Lynne Neagle, Arweinydd Cyngor Sir Fynwy y Cynghorydd Mary Ann Brocklesby, Aelod Cabinet Cyngor Sir Fynwy dros Addysg y Cynghorydd Laura Wright, a llu o westeion, staff a disgyblion, yn dathlu cwblhau’r ysgol garbon sero-net weithredol gyntaf yng Nghymru.

Mae’r prosiect £70 miliwn, a ariennir ar y cyd gan Lywodraeth Cymru a Chyngor Sir Fynwy o dan y rhaglen Cymunedau Cynaliadwy ar gyfer Dysgu ac a adeiladwyd gan Morgan Sindall, yn cynrychioli buddsoddiad beiddgar yn nyfodol addysg yn y rhanbarth.
Dywedodd Aelod Cabinet Addysg Cyngor Sir Fynwy, y Cynghorydd Laura Wright: “Mae’r adeilad hwn yn fwy na brics a morter. Mae’n symbol o system addysg fodern yng Nghymru, wedi’i gynllunio i ysbrydoli, i feithrin ac i rymuso ein pobl ifanc.”
Dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg, Lynne Neagle: “Roeddwn wrth fy modd yn ymweld ag Ysgol y Brenin Harri VIII ar gyfer yr agoriad swyddogol a gweld y buddsoddiad rhyfeddol hwn a wnaed yn bosibl trwy ein rhaglen Cymunedau Cynaliadwy ar gyfer Dysgu. Fel ein hysgol gyntaf sy’n weithredol o ran carbon sero net, bydd ein dysgwyr nid yn unig yn elwa o gyfleusterau o ansawdd uchel, ond byddant hefyd yn elwa o ddysgu mewn amgylchedd ysgol gynaliadwy. Mae’r hyn a gyflawnwyd yma yn wirioneddol ysbrydoledig i’n dysgwyr.”
Roedd y seremoni’n cynnwys perfformiadau gan ddisgyblion o bob oed, gan arddangos strategaeth yr ysgol pob oed. Mwynhaodd y gwesteion berfformiadau gan gast cynhyrchiad yr ysgol o Les Misérables, perfformiad dawns gan ddisgyblion ym Mlynyddoedd 1 a 2, yn ogystal â pherfformiadau gan y Cyfnod Cynradd a’r Corau Pob Oed.
Gan ychwanegu at y dathliad, enwyd Cyngor Sir Fynwy yn “Gleient y Flwyddyn” yn ddiweddar yng Ngwobrau Adeiladu Rhagoriaeth yng Nghymru, a gynhaliwyd yn y Celtic Manor ar 20fed Mehefin.
Mae’r wobr yn cydnabod arweinyddiaeth enghreifftiol y Cyngor a’i dull cydweithredol drwy gydol prosiect y Brenin Harri VIII. Canmolodd y beirniaid ffocws diysgog y Cyngor ar ansawdd, cynaliadwyedd ac effaith gymunedol, gan nodi bod y prosiect yn gosod meincnod ar gyfer darpariaeth y sector cyhoeddus.
Fel enillwyr y wobr Gymreig, bydd y Cyngor nawr yn cynrychioli Cymru yng Ngwobrau Cenedlaethol Rhagoriaeth Adeiladu ledled y DU yn ddiweddarach eleni.
Nododd Arweinydd Cyngor Sir Fynwy, y Cynghorydd Mary Ann Brocklesby: “Mae’n anrhydedd cael ein henwi’n ‘Gleient y Flwyddyn’. Fel Cyngor, roeddem am sicrhau nad oedd y prosiect hwn yn unig yn darparu adeilad ar gyfer yr ychydig flynyddoedd nesaf, ond un a fydd yn llunio addysg o fewn y dref a’r sir am genedlaethau i ddod. Mae’r wobr yn tynnu sylw at ein hymroddiad i gyflawni hyn, ac edrychwn ymlaen at gynrychioli Cymru yng ngwobrau Cenedlaethol y DU.”
Mae ail gam y prosiect, sy’n cynnwys cwblhau’r meysydd chwarae a’r ganolfan ynni, wedi’i drefnu i’w gwblhau erbyn mis Ebrill 2026.
