Ar 25ain Medi 2024, cymeradwyodd Cabinet y Cyngor ddiwygiadau i feini prawf cymhwysedd Polisi Cludiant Cartref i Ysgol y Cyngor ar gyfer cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol. Mae hyn yn golygu bod o’r 1af Medi 2025, bydd meini prawf cymhwysedd pellter Sir Fynwy yn dychwelyd i bellteroedd statudol Llywodraeth Cymru o 2 filltir neu fwy o’ch ysgol gynradd addas agosaf, a 3 milltir neu fwy o’ch ysgol uwchradd addas agosaf.
Bydd y Polisi Cludiant o’r Cartref i’r Ysgol diwygiedig yn alinio’r ddarpariaeth gludiant â gofynion trafnidiaeth statudol Llywodraeth Cymru ac mae’n angenrheidiol i’r Cyngor gynnal fforddiadwyedd o fewn cyfyngiadau ariannol yn y dyfodol. Bydd y Cyngor yn parhau i gynnig cludiant dewisol i ddysgwyr sy’n mynychu eu hysgolion cyfrwng Cymraeg neu ffydd addas agosaf, yn amodol ar fodloni’r meini prawf cymhwysedd o bell.
Cwestiynau Cyffredin
Beth yw dyletswydd statudol y Cyngor ar gyfer darparu Cludiant Cartref i Ysgol?
Yn unol â pholisi Llywodraeth Cymru, rhaid i’r Cyngor:
- Asesu anghenion teithio dysgwyr yn ei ardal.
- Darparu cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol i ddysgwyr o oedran ysgol gorfodol sy’n mynychu ysgol gynradd ac sy’n byw 2 filltir neu ymhellach o’u hysgol addas agosaf.
- Darparu cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol i ddysgwyr o oedran ysgol gorfodol sy’n mynychu ysgol uwchradd ac sy’n byw 3 milltir neu ymhellach o’u hysgol addas agosaf.
- Asesu a diwallu anghenion plant sy’n “derbyn gofal” yn ei ardal.
- Hyrwyddo mynediad i addysg cyfrwng Cymraeg.
- Hyrwyddo dulliau teithio cynaliadwy.
Pa lefel o wasanaeth y mae’r Cyngor yn ei ddarparu o fis Medi 2025 ymlaen?
Bydd y Cyngor yn darparu cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol i’r dysgwyr hynny sy’n bodloni’r meini prawf cymhwysedd pellter, sy’n mynychu’r ysgol gynradd neu uwchradd agosaf ac sydd rhwng 4 ac 16 oed ac yn derbyn addysg statudol.
Bydd y Cyngor yn parhau i ddarparu cludiant am ddim i’r dysgwyr hynny sy’n mynychu eu lleoliad addysgol cyfrwng Cymraeg addas agosaf, ac i’r rhai sy’n mynychu eu lleoliad addysgol ffydd addas agosaf os yw’r dysgwr yn bodloni meini prawf ffydd yr ysgol ddewisol.
Dysgwyr Cynradd (Dosbarth Derbyn i Flwyddyn 6)
O’r 1af Medi 2025, bydd dysgwyr oedran cynradd yn cael cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol os yw’r pellter rhwng yr ysgol addas agosaf neu’r ysgol ddalgylch a gynhelir agosaf, a chartref y dysgwyr, yn 2 filltir neu fwy.
Dysgwyr Uwchradd (Blynyddoedd 7 i 11)
O’r 1af Medi 2025, bydd dysgwyr uwchradd sy’n derbyn addysg orfodol yn cael cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol os yw’r pellter rhwng yr ysgol addas agosaf neu’r ysgol ddalgylch a gynhelir agosaf, a chartref y dysgwyr, yn 3 filltir neu fwy.
Pryd newidiwyd y polisi a beth oedd y broses ymgynghori?
Yn 2024, cytunodd Cabinet Cyngor Sir Fynwy i gychwyn ymgynghoriad cyhoeddus mewn perthynas â Pholisi Cludiant Cartref i Ysgol newydd arfaethedig ar gyfer y flwyddyn ysgol 2025/2026.
Yn dilyn hyn, cynhaliwyd ymarfer ymgynghori cyhoeddus gyda’r holl randdeiliaid allweddol fel disgyblion, rhieni, gofalwyr, darparwyr cludiant ac Aelodau Etholedig.
Roedd yr ymgyngoreion yn gallu ymateb i’r ymgynghoriad trwy wahanol sianeli gan gynnwys arolwg/holiadur ar-lein, cyfeiriad e-bost ymgynghori pwrpasol, opsiwn ffôn, a darparu adborth yn y sesiynau ymgysylltu lleol personol a gynhaliwyd yn hybiau’r Cyngor.
Rhoddwyd adroddiad manwl dilynol yn amlinellu’r adborth a’r fethodoleg ymgynghori ar gael i’r Cabinet i’w ystyried. Gellir dod o hyd i adroddiad y Cabinet a’r dadansoddiad ymgynghori yma.
Cytunodd y Cabinet yn eu cyfarfod ar yr 11eg Medi 2024, i ddiwygio meini prawf cymhwysedd pellter y Cyngor i fod yn unol â gofynion cymhwysedd pellter cyfreithiol statudol Llywodraeth Cymru.
Sut mae llwybrau cerdded i’r ysgol yn cael eu hasesu?
Mae’r meini prawf a ddefnyddir i benderfynu ar y pellter cymhwysedd i dderbyn cludiant ysgol am ddim yn seiliedig ar y pellter cerdded a fesurir gan y llwybr cerdded byrraf sydd ar gael. Ystyrir bod llwybr cerdded ar gael os yw’n ddiogel (cyn belled ag y bo’n rhesymol ymarferol) i ddysgwr, sydd heb anabledd neu anhawster dysgu, gerdded y llwybr ar ei ben ei hun neu gydag oedolyn sy’n tywys os oes angen hyn oherwydd oedran neu ddealltwriaeth y dysgwyr.
Wrth benderfynu ar ddiogelwch cymharol llwybr cerdded, bydd Swyddog Diogelwch Ffyrdd y Cyngor, neu berson arall sydd â chymwysterau priodol, yn cynnal asesiad yn seiliedig ar y Mesur Teithio gan Ddysgwyr a Chanllawiau Diogelwch Ffyrdd Prydain Fawr. Bydd asesiad llwybr yn digwydd ar adeg y dydd ac ar y diwrnodau o’r wythnos y byddai disgwyl i ddysgwyr ddefnyddio’r llwybr
Fel gyda phob llwybr cerdded a asesir o dan y canllawiau statudol, nid yw’r dopograffeg na’r amodau tywydd a brofwyd ar hyd llwybr yn cyflwyno pryderon diogelwch ac nid ydynt yn cael eu hystyried.
Mae asesiadau risg llwybr wedi’u darparu i’r rhai yr effeithir arnynt gan y newid polisi.
Sut mae’r Cyngor yn mesur y pellter o’r cartref i’r ysgol?
Bydd y Cyngor yn penderfynu ar eich ysgol addas agosaf trwy’r llwybr cerdded byrraf sydd ar gael. Bydd hyn yn cael ei fesur gan ddefnyddio System Mapio Gwybodaeth Ddigidol o’r pwynt mae’ch eiddo’n cwrdd â’r briffordd fabwysiedig i’r fynedfa agosaf sydd ar gael i’r ysgol. Ystyrir bod llwybr cerdded ar gael os yw’n ddiogel (cyn belled ag y bo’n rhesymol ymarferol) i ddysgwr, sydd heb anabledd neu anhawster dysgu, gerdded y llwybr ar ei ben ei hun neu gydag oedolyn sy’n tywys os oes angen hyn oherwydd oedran neu ddealltwriaeth y dysgwyr.
A allaf brynu sedd ar y bws ysgol yn dilyn y newid hwn?
Mae adolygiad llawn o’r ddarpariaeth gludiant wedi cael ei gynnal yn seiliedig ar nifer y disgyblion cymwys o fis Medi 2025 ymlaen. O ganlyniad i’r adolygiad hwn mae’n annhebygol y bydd unrhyw gapasiti sbâr sylweddol i gynnig seddi ar werth o fis Medi 2025, er y bydd y rhain ar gael yn unol â pholisi Cludiant Consesiynol presennol y Cyngor, a gellir dod o hyd iddynt yma.
Mae gan fy mhlentyn (neu fi) anabledd/cyflwr meddygol ac felly’n methu â cherdded y llwybr i’r ysgol; a fyddwn yn cael hawl i Gludiant Dewisol?
I fod yn gymwys i gael cymorth ar sail feddygol, rhaid i’r dysgwr fod yn mynychu ei ysgol addas neu ddalgylch agosaf.
Os bydd anghenion meddygol dysgwr yn effeithio ar ei allu i deithio i’r ysgol ac oddi yno yng nghwmni oedolyn yn ôl yr angen, rhaid i rieni ddarparu tystiolaeth ategol gan ymgynghorydd eu plentyn. Dylai’r dystiolaeth fanylu ar yr anawsterau y bydd y dysgwr yn eu profi wrth gerdded neu deithio ar drafnidiaeth gyhoeddus.
Os rhoddir cludiant ar sail feddygol, bydd achos y dysgwr yn cael ei adolygu’n flynyddol a bydd angen y dystiolaeth ddiweddaraf ar eu cyflwr meddygol ym mhob adolygiad. Os na ddarperir tystiolaeth feddygol gyfredol, bydd cludiant yn cael ei dynnu’n ôl.
Os oes gan riant gyflwr meddygol sy’n eu hatal rhag mynd â’u plant oed cynradd i’r ysgol ac oddi yno, gellir darparu cludiant dewisol. Rhaid i rieni ddarparu tystiolaeth o’u cyflwr meddygol gan eu hymgynghorydd a rhaid i’w plentyn fod yn mynychu eu hysgol addas neu ddalgylch agosaf.
Bydd cludiant dewisol a roddir oherwydd cyflwr meddygol rhiant yn cael ei adolygu’n flynyddol a bydd angen darparu tystiolaeth gyfoes o’u cyflwr meddygol ar gyfer eu hadolygiad. Os na ddarperir tystiolaeth feddygol gyfredol, yna bydd y cludiant dewisol yn cael ei dynnu’n ôl.
Ni fydd cludiant dewisol yn cael ei ddarparu i ddysgwyr oed uwchradd oherwydd cyflwr meddygol rhiant, gan y disgwylir y bydd y dysgwr yn gallu teithio i’r ysgol ac o’r ysgol heb gymorth rhiant.
A allaf apelio yn erbyn y penderfyniad i dynnu yn ôl y cludiant gan nad ydym yn bodloni’r meini prawf cymhwysedd pellter?
Ni ellir apelio yn erbyn y penderfyniad i dynnu’ch cludiant yn ôl ar sail pellter. Mae’r meini prawf pellter wedi’u nodi yn y Polisi Cludiant Cartref i’r Ysgol ar ôl ymgynghori a chymeradwyaeth dilynol y cabinet.